Deno nedir ve ne için kullanılır?

Deno ilk olarak 2018 yılında duyurulmuştur. Node.js'in yaratıcısı Ryan Dahl tarafından V8 Javascript motoru bağlamında Javascript, Typescript, C++ ve Rust programlama dilleri ile oluşturulmuştur.

Deno en basit tanımlamasıyla Typescript, WebAssembly ve Javascript için bir çalışma zamanıdır(run-time).

Run-time Çalışma-zamanı nedir?

Bir kodun veya programın çalıştırılması ile sonlandırılması arasında kalan sürece çalışma zamanı 'run-time' denilmektedir.

Node.js var iken neden Deno?

Bu iki run-time'ın da aynı kişi tarafından oluşturulduğunu düşünürsek akıllara neden bir ikincisine ihtiyaç duyulduğu sorusu gelebilmektedir. Durumu en net açıklayan Deno'nun hangi ihtiyaçtan doğduğunu merak edenler için kaynak wikipedia deno. Şunu da belirtelim sağladığı en önemli avantaj güvenlik düzeyindedir.

Şu an için Node.js ve Deno arasındaki farkları işlemediğimizden Deno nasıl kullanılır başlığımıza geçelim.

Kurulum ve ilk Merhaba Dünya'mızı çalıştırmak

Eğer bir mac veya linux sistemi ile kurulum yapıyorsanız

curl -fsSL https://deno.land/install.sh | sh

Windows'ta ise

iwr https://deno.land/install.ps1 -useb | iex

kodunu terminalinizden çalıştırarak deno kurulumunu gerçekleştirebilirsiniz. Detaylı kurulum aşamaları için deno belgelerini kullanabilirsiniz.

Merhaba Dünya

Kurulum işlemi tamamlandığına göre hemen bir örnek uygulama çalıştırabiliriz. Hali hazırda kullanabileceğimiz deno örneklerinden Merhaba Dünya uygulamasını çağırmak için aşağıdaki kodu komut satırınıza yazabilirsiniz.

deno run https://examples.deno.land/hello-world.ts

Şimdi ise kendi oluşturduğumuz bir dosyayı deno ile çalıştıralım. Bunun için merhaba.ts veya merhaba.js adında bir dosya oluşturalım. İçerisine aşağıdaki kodu yazalım

console.log("Merhaba, Dünya!");

Ardından tek yapmamız gereken deno çalıştır komutu ile dosyamızın adını ve uzantısını girmek olacak.

deno run merhaba.ts

//veya

deno run merhaba.js

Merhaba, Dünya! çıktısını görüyorsak her şey yolunda demektir.

Daha renkli bir Dünya için... Yani konsol çıktılarını daha renkli bir hale getirebilmeniz için deno, Css desteği sağlar.

Hemen basit bir örnek çağırma işlemi için bu kodu komut satırımıza girelim

deno run https://examples.deno.land/color-logging.ts

Devamını merak edenler için deno belgeleri.

Bu gönderimiz bu kadardı arkadaşlar kısaca deno nedir ve nasıl kullanılırı açıkladık, ardından kurulumunu ve basit örneklerini tamamladık. Daha sonraki gönderilerimizde daha detaylı projeler de yapmayı planlıyoruz. Şimdilik görüşmek üzere.